Rethinking the library (5): Paul Wintermans

Paul Wintermans: de architect van het gebouw, Paul Wintermans, licht zijn visie op het gebouw toe. Geinspireerd door de kastelen van Ivanhoe, ontwierp hij een gebouw met een ondoordringbare buitenkant en open binnenkant, zodat het geheel toch licht en lucht krijgt.
Een verticale stad, een monoliet (voor een slechtvalk). "Als het een mooi gebouw is, staat er ook geen onzin het het boek". Er is gebruikgemaakt van natuurlijke materialen en duurzaam materiaal.

Rethinking the library (4) : Wouter Gerritsma

Wouter Gerritsma: nieuwe diensten voor bibliotheken: onderzoeksevalutie.

Van collectie-analyse naar citatie-analyse:
Sinds 2001 Web of Science, daar kun je citaten volgen van artikelen. Je kon die lijsten langs om te zien welke boeken of artikelen je nog niet had.

Sinds 2004: een databank gekocht met citatie-analyses van de afgelopen 10 jaar (ook van ISI). De bibliotheek had al Current Contents, en Journal Citation Reports. Bibliotheek heeft specialisten die de citatie-analyses heel goed kunnen interpreteren.

Om een citatie te kunnen volgen moet je niet alleen naar de aantallen kijken. Er zijn nog enkele andere factoren. Allereerst de tijdlijn van de citaties. Vergelijk die met de topcitaties uit je vakgebied. Het verschilt nogal per vakgebied, en dat kan je in grafieken weergeven. Je kunt voor ieder vakgebied een analyse maken en een cijfer uitdelen: hoe je instituut het doet op wereldniveau. Toch is het belangrijk dat dit in de toekomst door de onderzoekers zelf gedaan kan worden.
Het is dan wel zaak dat de artikelen van de onderzoekers, plus de metadata, goed geregistreerd staan in de repositories.
Als je als bibliotheek dit in de gaten houdt, weet je heel goed waar je onderzoekers publiceren, wie ze citeren, welke netwerken ze in zitten ed. Als je dit als bibliotheek weet, word je ook gekend in publicatiestrategieen en kwaliteitsbeleid.

presentatie van Wowter op Slideshare

Rethinking the library (3): Leo Waaijers

Leo Waaijers: de bibliotheek als uitgever?.
werkt nu bij SURF.
Ik ben een leerling van Eva. Eva, de eerste mens die wat wilde weten. Zij wilde de kennis ook delen.
De Berlin declaration: de missie van het spreiden is maar half af, als die kennis ook niet aan de maatschappij beschikbaar komt.

Atlas van het onderzoeksproces: het begint met geld. Dan onderzoek, dan artikelen gecomponeerd. Daarna kwaliteitscontrole, review, verspreiding, en dan : heeft de publicatie impact? Langdurige opslag geschiedt bij een trusted third party. Het DARE programma bewoog zich op het gebied van de repositories, er werden ook diensten aangeboden, oa websites. "Surf SHARE programma' zal dit faciliteren.

Er zijn twee thema's: kwaliteit en copyright. Hoe zijn er kwaliteitssystemen op artikelen mogelijk? De schrijver(s) sturen het artikel naar een tijdschrift (pre-print). Er onstaat een dialoog tussen redactie (reviewers) en auteurs, wat leidt tot de post-print. Degene die het kwaliteitscontrole heeft gedaan, wil iets terug hebben: dit resulteert vaak in het opgeven van het copyright door de auteur(s). Of er wordt betaald, waarna het artikel in een open access repository verschijnt.

De uitgever distribueert, voegt waarde toe (goeie site etc), of het komt open op het web, of betaald. Er wordt dus of een monopolie geschapen, of een marktmodel (schrijver krijgt deel).

Kwaliteitsvraagstuk: is dat tijdschrift goed of niet (impactologie). Managers geloven immers dat de impactfactor een maat is voor kwaliteit van het artikel. Citatiekartels, zelfcitaties, siercitaties. Grote uitgevers hebben mensen in dienst die proberen bepaalde artikelen niet te laten meetellen (nieuwsberichten) zodat hun impactfactor hoog blijft. Hoewel er grote twijfels worden gezet bij de impact-factor-rekenkunde, blijven mensen het belangrijk vinden.

In het bekende geval van de fraude van stamcelonderzoek, kan onderzoeker Hwang Woo-suk uit Seoul niet de enige te zijn: hebben de peer reviewers en de universiteit en de uitgever allemaal zitten slapen?

copyright: als je het copyrightbeleid van de verschillende uitgevers vergelijkt (SHERPA-RoMEO), zijn er zeer strenge regels voor artikelen, hun hergebruik, met embargoperiodes. Alleen de 'gold'publishers laten alle rechten bij de schrijvers.
Zowel schrijvers als instituten willen hun artikel in een tijdchrift met hoge impactfactor gepubliceerd zien. Maar ze willen tegelijkertijd dat hun werk breed beschikbaar komt en dat het goed bewaard wordt.

Het wordt tijd hier eens wat aan te doen. Time to act. De grote uitgevers gaan natuurlijk niets doen, het is niet in hun belang. PLoS Public Library of Science : schrijvers eisten beleid dat open access bevordert. Ook wordt er actie ondernomen door research funders & policy makers. Binnenkort wordt misschien post-print open access gepubliceerd. Ook Harvard heeft die stap gezet.

What is WUR Waiting for?
Er moeten reviews komen die snel en onafhankelijk zijn, ge-reviewed, ze moeten een cijfer krijgen, die ze wordt gejavascript:void(0)geven door de partners, alsof het een impactcijfer betrof. Dan zou het in een repository terecht moeten komen, en zou het de auteurs vrij staan het artikel te herpubliceren in een ander tijdschrift. Het is het in ieder geval waard dit project uit te zetten, ook al slaagt het misschien niet. Wat doen de uitgevers? Maken zij samen een voorstel?

leowaa@xs4all.nl

Rethinking the library (2) : Peter R.Young

Peter R. Young : Transforming Knowledge Series for the Digital Age.
Hoe kunnen we de research library veranderen? Hoe verandert het?
Transformative Trends: e-science, knowledge services. digital research library vision.
Mr. Young werkt op de National Agricultural Library [USDA], met 250 staff en een collectie van bijna 4 miljoen items. Ze bedienen meer dan 110.000 mensen met hun bibliotheek. Ze hebben meerdere sites, die verschillende groepen bedienen: food safety, water quality, rural info office, child care nutrition etc. Harvard wil open-source gaan met hun bestanden; dit gaat hopelijk zorgen voor een hausse in productivity van researchers.
Wat zijn de transformative trends?
e-Science & Agriculture:
global challenges: groene energie, CO2-uitstoot terugdringen; toegang tot schoon water; ziektes voorkomen [BSE, malaria etc]; kwaliteit van voedsel.

renewable energy & food : biobrandstoffen; landen in ontwikkeling eisen meer voedsel op; meer vraag naar vlees :71 miljoen ton vlees [1961], 284 miljoen ton in 2007, het dubbele in 2050.

teamwork: omdat meerdere scientists samenwerken zal de manier van onderzoeken iets anders worden.
trans-disciplinary; data-intensive; multi-source channels.

Nancy Pearl [Seattle public library]: librarian met sensible shoes, die leesadvies geeft, heeft veel gedaan voor bibliotheekwezen in Amerika.
Er zijn meer tools beschikbaar gekomen voor de bibliotheek: meer gelinkte bronnen, hoewel dat de spuigaten gaat uitlopen. Take home and run, ipv take home and read. Digitale dingen: content is king. Bibliographic course: 'dictatorial'. Misschien is een later model: abonneren op artikelen, niet meer op tijdschriften, alleen alle artikelen uit een bepaald veld.

knowledge services: custom-personalized; comprehensive & integrated.
Waarom heb je eigenlijk een bibliotheek nodig? Het is toch iets bijzonders om ergens met een groepje mensen in een ruimte te zitten, en met een ding bezig te zijn.

research libraries: integrated services; cyberinfrastructure; digital archival services. Wat is een digitale file, en hoe moet je die bewaren?
Alerting services, RSS feeds. Chat, user tracking.

digital research library vision: youtube, facebook, twine it. Elgg personal learning landscape. Hoe bouw je communities? Peter Young vraagt zich af of wij bloggen, of wij LibraryThing, Technorati, Twitter of Flickr gebruiken? Gebruikers zijn tegelijkertijd leveraars van inhoud. Ethan Zuckerman: Global Voices (Harvard): we moeten de gebruikers van onze collectie volgen, alleen zij weten wat er belangrijk is. De uitleenbriefjes achterin het boek geven zeer veel informatie. NL heeft 88% internetgebruik: "My God you people are wired!".

cloud computing: web platform computing: the web is replacing the pc. Amazon "if you liked this..." blijft enorm populair; YouTube zou goed kunnen worden ingezet. LibraryThing is recreational cataloguing. 'Good enough is good enough'. Twine it: het bundelt dingen, net als een bibliotheek dingen bundelt.
Waarom zouden bibliotheken niet de mensen laten taggen, ipv zelf te catalogiseren? Waarom doen we zo moeilijk over het openzetten van bestanden terwijl Google Books ook bestaat? Wordt de onderzoeksbibliotheek iets in de marge, of komt er een nieuwe draai?
The library in de user environment is belangrijker dan de user in de library environment. Dit is de essentie van web2.0.

Rethinking the library (1)

Wij zijn hier in Wageningen voor het congres Rethinking the library. Bibliothecaris vertelt over een project om in een 'tijdscapsule' informatie op te slaan; misschien is het in 2104 mogelijk informatie buitenzintuigelijk over te dragen? Deze conferentie wordt live uitgezonden via WurTV.
3, x9 = 27 druif - utrecht - kleur met t? "er bestaan geen turquoise druiven in utrecht!

Irene Veerman (informatie specialist, Wageningen UR), iets over informatiegeschiedenis. 1994:Agralin site, met brede informatie over agricultural information. Tulpenboek, 1995, nog steeds een enorme publiekstrekker. 2008: "het is zo veel". met het vermenigvuldiging van de bronnen wordt ook de ordening ervan belangrijker. Zo werd er ook een 'MyLibrary' opgezet. De hoofddoelen van de bibliotheek [Agralin Desktop Library] waren: Geen onderscheid in digitale en papieren bronnen, niet zo'n splitsing. 2. zoveel mogelijk links naar fulltext. 3.voertaal Engels, 4 een site voor binnen en buiten. Walk-in users mogen ALLES gebruiken zonder lid te worden.
2003: agralin naam eruit; portals richten op vakgebieden. 2007: nieuwe huisstijl; meer dynamische blz zoals nieuws en agenda. De oude structuur staat er nog onder in een balk links. De A-Z lijsten van de databases bleven bestaan. Portals: foto'tje van vakreferenten, meebo-knop, zoekknop, en specifieke resources. Bibliografieen hebben 'rating' met sterretjes., of toc la
MyLibrary: bij bronnen komen van thuis, attenderingen, toc-alerts, online verlengen/aanvragen.
Mensen van buiten: voedsel en groen: ondernemers, overheid en publiek. Rol bibliotheek: deze doelgroep praktijkgerichte informatie leveren (kennisbank biologische landbouw).

Techniek : Peter van Boheemen: wat ligt er achter de site, welk content management systeem? zelfgebouwd, architectuur. Een bibliotheeksysteem is niet genoeg, je moet er veel componenten tegenaan hangen. OpenURL resolvers, portaldingen. 'Componenten kopen als het kan'. SFX gekocht, MetaLib gekocht. De rest: zoveel mogelijk gebruikmaken van open-source architectuur.
De spil is: WebQuery. (op minisys db). Erachter ligt XML database, ook Oracle en Minisis; er is een query dit xquery heet die de dbs bevragen. Ze gebruiken NIET gereedschap van Oracle ed., maar hun eigen XML-schema. De applicaties lopen allemaal via web. De URLs zijn geconstrueerd volgens search & retrieval SRU like post&get. Uit DB krijg je XML, dat toon je met XSLT-style sheets. Nu wordt er gebruikgemaakt van HTML forms op de db te bevragen.

Allerlei dbs zijn nu al in de lucht: bestellen, commentaar, etc. library.wur.nl/WebQuery/
/lener/verleng/26310. De XML kan ook automatisch een RSS maken. De doelen: 1. alles in EEN bak. 2. de catalogus is maar een 'view' op die bak. 3. de repository nog niet, maar komt er nog bij. Voor bv uitgevers van buiten maken zij archief uit hetzelfde DB.

Het nieuws, en de calendar, wordt in een aparte db (blog) bijgehouden en in iedere blz aan de rechterkant geincorporeerd.
SFX heeft wel fulltext, maar geen ebooks. Zij hebben ook een extra module in SFX gebouwd die op de achtergrond de catalogus doorzoekt. Zo verschijnt ook de link naar MyLibrary , of de toc alerts, in het SFX menu. Ook link naar besteladministratie (is ook wel iets voor plinklet).
Het generieke gereedschap is zeer breed inzetbaar, als je XSLT kent kun je veel bouwen en doen.

Nadelen: ontwikkelaars nodig; altijd opnieuw keuze verdedigen; continuiteit ICTpersoneel is belangrijk.